Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki. Czym się różnią i kiedy je stosować?

Probiotyki to dobre bakterie, które zasiedlają głównie układ pokarmowy, wspierając mikroflorę jelitową. Stymulują naturalne procesy trawienne oraz wspomagają układ immunologiczny. Kiedy warto je stosować?

Układ pokarmowy człowieka zasiedlają miliardy bakterii. Jeśli w mikroflorze jelitowej panuje równowaga, procesy trawienne przebiegają bez zakłóceń, a organizm pracuje prawidłowo. Aby tak było, konieczna jest obecność dobrych bakterii endogennych, czyli żywych szczepów bakterii, które wspomagają mikroflorę jelit.

Namnażają się one w jelitach, tworząc dla nich naturalną warstwę ochronną, która chroni je przed uszkodzeniami wywoływanymi przez patogenne bakterie. To przyczynia się do lepszego funkcjonowania układu pokarmowego, ale również immunologicznego oraz nerwowego, bo mikrobiom człowieka pełni ważne funkcje nie tylko w zakresie wspierania pracy układu pokarmowego, ale przekłada się na pracę całego organizmu.

Wpływ dobrych bakterii na budowę mikrobiomu

Dobre szczepy bakterii wykazują prozdrowotne działanie, wspierając procesy trawienne. Pozwalają pozbyć się z organizmu szkodliwych substancji i czynników, które mogłyby doprowadzić do zaburzenia naturalnej równowagi w pH jelit. Dzięki temu poprawiają kondycję fragmentów przewodu pokarmowego odpowiadających za trawienie treści pokarmowych, a także wchłanianie substancji odżywczych z pożywienia.

Jelita, które zasiedlają dobre bakterie probiotyczne, silniej bronią się przed mikrouszkodzeniami, które mogą powodować bakterie . To przekłada się nie tylko na wsparcie mikrobiomu, ale również odporności organizmu.

Czym są probiotyki?

Probiotyki to żywe szczepy bakterii kwasu mlekowego, które mają udowodnione prozdrowotne działanie. Według definicji WHO podawane w odpowiednich ilościach mogą wywołać pozytywne efekty i przyczynić się do poprawienia kondycji zdrowotnej organizmu.

Do najlepiej przebadanych szczepów bakterii, mających udowodniony korzystny wpływ na organizm człowieka, należą Lactobacillus i Bifidobacterium. Wspierają one funkcjonowanie mikroflory jelitowej, pomagają utrzymać właściwe pH w mikrobiomie, działają antagonistycznie w stosunku do patogennych bakterii, dzięki czemu wspomagają naturalną odporność organizmu.

Warto w codziennej diecie sięgać po produkty zawierające dobre szczepy bakterii, np. produkty mleczne poddane procesowi fermentacji (zsiadłe mleko, jogurty naturalne, kefiry) czy kiszone owoce i warzywa (ogórki kiszone, kapustę, buraki). Szczególnie istotne jest to w sezonie jesienno-zimowym, gdy kondycja organizmu w sposób naturalny ulega osłabieniu oraz po chorobach, gdy mikroflora jelitowa potrzebuje wsparcia.

Po konsultacji z internistą lub pediatrą w przypadku dzieci można również włączyć probiotyki w formie suplementów diety, które wspierają mikroflorę jelitową. Tak działają suplementy z serii Estabiom, które zawierają przebadane szczepy bakterii, a także witaminę D3 wspomagającą odporność.

Rodzaje probiotyków

  • jednoskładnikowe,
  • wieloskładnikowe,
  • synbiotyki, zawierające probiotyk i prebiotyk,
  • probiotyki rekombinowane, które zostały poddane modyfikacji genetycznej.

Czym probiotyki różnią się od prebiotyków?

Prebiotyki to substancje, które należą do frakcji błonnika i które pobudzają aktywność dobrych bakterii występujących w mikroflorze jelitowej. Stanowią dla nich pożywkę i są niejako pożywieniem dla mikroflory jelitowej.

Wśród prebiotyków wyróżnia się m.in. oligosacharydy i polisacharydy. Znajdziemy je w wielu produktach, które jemy na co dzień, m.in. w pszenicy, bananach, czosnku, szparagach, cykorii, owsie.

Istotą prebiotyków jest fakt, że nie są one trawione w układzie pokarmowym, ale dostarczane z pożywienia w niezmienionej formie wędrują aż do jelita grubego, gdzie stymulują aktywność mikrobioty jelit. Z tego względu działają korzystnie na mikrobiom.

Jakie funkcje pełnią prebiotyki?

Prebiotyki odgrywają ważną rolę we właściwym funkcjonowaniu mikroflory jelitowej. Pomagają:

  • zapewnić równowagę w mikrobiocie jelit,
  • utrzymać odpowiedni poziom pH w jelitach,
  • usprawnić wchłanianie składników odżywczych,
  • pobudzić procesy trawienne,
  • zwiększyć przyswajanie mikroelementów i pierwiastków, np. żelaza czy magnezu,
  • wesprzeć odporność.

Czym są synbiotyki i kiedy je stosować?

Synbiotyki to połączenie probiotyków i prebiotyków, czyli żywych szczepów dobrych bakterii z pożywkami, na których one wzrastają. Są to mieszaniny chemiczne, które wykazują pozytywny wpływ na mikroflorę jelitową i stymulują procesy trawienne. Wspierają aktywność dobrych bakterii w mikrobiocie jelit, dzięki czemu wspomagają pracę układu immunologicznego.