Czy wegetarianie mają inną mikrobiotę jelitową?

Czy osoby niejedzące mięsa mają inną mikrobiotę jelitową? Okazuje się, że w środowisku jelitowym wegetarian i osób spożywających mięso rzeczywiście występują pewne różnice.

W ostatnich latach obserwujemy coraz większe zainteresowanie wykluczeniem produktów pochodzenia zwierzęcego z diety. Dieta wegetariańska ma wiele zalet: obniża ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych, nadwagi i otyłości, zmniejsza także prawdopodobieństwo pojawiania się problemów trawiennych.

Zrezygnowanie ze spożywania produktów mięsnych i tłuszczów pochodzenia zwierzęcego powoduje również zmiany w strukturze mikrobioty jelitowej.

Jak wynika z badań[1], dieta aż w 57 procentach determinuje skład mikrobioty jelit!

Czym jest mikrobiota jelitowa?

Mikrobiota jelitowa to zbiór wszystkich mikroorganizmów zamieszkujących jelita. W ich skład wchodzą miliardy bakterii, grzybów i drobnoustrojów, które tworzą środowisko mikrobioty jelitowej. Wchodzi ona w skład mikrobiomu człowieka.

Mikrobiota jelitowa pełni ważną funkcję, wspierając procesy trawienne, przyczyniając się do produkowania przeciwciał, wzmacniając odporność lokalną oraz ogólną. To w jelitach powstaje niemal 80 procent wszystkich komórek odpornościowych w organizmie człowieka.

Skład mikrobioty jelitowej jest czynnikiem warunkowanym indywidualnie. Na to, jakie mikroorganizmy będą bytowały w jelitach, wpływa dieta, tryb życia, przyjmowane leki, a nawet przebyte choroby. Nad mikrobiotą jelitową można jednak pracować i stale ją wzmacniać, co może przyczynić się nie tylko do poprawienia procesów trawiennych i samopoczucia, ale również podniesienia naturalnej odporności organizmu. Korzystnie na środowisko bakteryjne oddziałują probiotyki oraz naturalne produkty zawierające bakterie kwasu mlekowego, które wspierają zachowanie różnorodności w środowisku jelit. Tym, co może poprawić stan mikrobioty bakteryjnej, jest także dieta.

Jak dieta wegetariańska wpływa na mikrobiotę jelitową?

Dieta wegetariańska, zakładająca wykluczenie produktów mięsnych, jest zdrowa i niesie ze sobą szereg korzyści. Zmniejsza ryzyko rozwoju chorób cywilizacyjnych, pomaga utrzymać prawidłowy poziom glukozy i cholesterolu we krwi, zapobiega nadwadze, otyłości. Oprócz tego kształtuje mikrobiotę jelitową, w znacznym stopniu zmieniając jej skład.

U wegetarian zaobserwowano większą ilość bakterii Bacteroidetes, pożytecznych bakterii występujących w jelitach, i mniejszą ilość bakterii Firmicutes. Oprócz tego u osób na diecie bezmięsnej występuje więcej bakterii Roseburia i Ruminococcus, które biorą udział w produkcji krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych i hamują rozwój komórek nowotworowych[2]. Bakterie te przyczyniają się także do produkcji kwasu masłowego, wykazującego działanie przeciwzapalne i zmniejszającego ryzyko występowania alergii. Dieta wegetariańska, przyczyniająca się do zwiększenia ilości bakterii z rodzaju Roseburia, może również wpływać na redukcję tkanki tłuszczowej i regulować pracę gospodarki lipidowej.

Dieta wegetariańska a bakterie z rodzaju Bifidobacterium

U wegetarian (podobnie jak u wegan) obserwuje się także mniejszą ilość bakterii z rodzaju Bifidobacterium. Są to dobre bakterie, które odpowiadają za fermentację glukozy do kwasu mlekowego, łagodzą alergie i neutralizują szkodliwy wpływ stresu oksydacyjnego. Wysoka ilość bakterii Bifidobacterium oddziałuje zatem korzystnie na organizm, ale nie oznacza to, że wegetarianie są pozbawieni tej ochrony. U osób na diecie bezmięsnej występuje zwiększona ilość innych bakterii probiotycznych, m.in. Lactobacillus plantarum, które regulują środowisko mikrobioty jelitowej.

Jak widać, dieta wegetariańska może znacząco wpłynąć na stan mikrobioty jelitowej i zróżnicować środowisko mikroorganizmów zamieszkujących jelita. Zmiana sposobu żywienia i zwiększenie udziału produktów roślinnych w codziennym jadłospisie nie tylko sprzyja zachowaniu równowagi w mikrobiocie jelit, ale może pomóc zwiększyć zdolności immunomodulacyjne organizmu. Zmniejsza także ryzyko wystąpienia reakcji zapalnych oraz rozwoju chorób układu pokarmowego.

  • [1] Kinga Saar, Alicja Kucharska, Wpływ diety wegetariańskiej na skład mikrobioty jelitowej. Hygeia Public Health 2020, 55(1): 1-6
  • [2] Tamże.